Wymiana starych konstrukcji na nowoczesne świetliki dachowe

Dlaczego warto stare stalowo szklane świetliki wymieniać na łukowe z poliwęglanu i dlaczego należy to zrobić dobrze – czyli nie stosować półśrodków i „tańszych wariantów”

Wprawdzie z roku na rok coraz mniej na naszych dachach widujemy świetlików ze szkła zbrojonego - to jednak los tych które jeszcze zostały zależny jest od decyzji właściciela. Jednym z głównych powodów dla których świetliki dachowe o takim kształcie pozostały jeszcze dachu jest brak wystarczającej ilości środków finansowych na ich wymianę. Kolejnym powodem wstrzymania się z decyzją jest obawa że wymiana świetlików przysporzy więcej problemów niż pożytku, jak również powielające się stereotypy mówiący o pękaniu poliwęglanu, wypełnianiu się komór zanieczyszczeniami, owadami lub wodą. Do tego dochodzą opinie użytkowników świetlików którzy sami nie poradzili sobie z taką wymianą, lub też prace te zlecili zupełnie nieprzygotowanym lub nieznającym się na tym firmą. Nierzadko wymiana świetlików lub ich remont został zlecony jako dodatkowy zakres robót dekarzom lub ekipom zajmującym się w kładzeniu papy.

Wymiana świetlików według dzisiejszych standardów jest konieczna i nieunikniona. Świetliki dachowe dwuspadowe w których wypełnienie stanowi szkło są kilkakrotnie chłodniejsze od świetlików łukowych przeszklonych wielokomorowym poliwęglanem. Musimy pamiętać także że powierzchnia wychładzania świetlików dwuspadowych jest znacznie większa niż świetlików łukowych – różnica w niektórych przypadkach przekracza ponad 50% na korzyść naświetli poliwęglanowych.

Gigantyczne straty ciepła są najważniejszym czynnikiem który potwierdza konieczność ich wymiany, drugim o ile nie równorzędnym jest podatność szkła na pękanie, to zaś powoduje groźbę spadania fragmentów szkła lub nawet całych tafli. Kolejnym powodem są ciągłe przecieki, chwilowo zabezpieczone w jednym miejscu pojawiają się zaraz w następnym. W niektórych zwłaszcza dużych zakładach utrzymuje się specjalne ekipy których zadaniem jest nieustawiczne wyszukiwanie oraz łatanie nowych dziur. Ułomność świetlików sprzed kilku dekad sprawia że konieczność wymiany staje się coraz bardziej oczywista.

Rodzą się obawy czy wymiana świetlików okaże się udana i czy przy poniesieniu kosztów wymiany nie powstaną nowe problemy o których wcześniej nie mieliśmy pojęcia. O powodzeniu wymiany zależy to w jaki sposób zostanie wykonana, oraz to czy osoby które ją będą wykonywać posiadają wystarczające ku temu kwalifikacje. Warto żeby przed wymianą był sporządzony rysunek wszystkich możliwych połączeń, jak i również zdjęcia z podobnych realizacji. Jeżeli wykonawca nie posiada takich opracowań to może to świadczyć o tym że wspomniane prace wykonuje pierwszy raz, nie można też wykluczyć że będzie chciał się po prostu nauczyć tego rzemiosła na Państwa przypadku.

Kluczem do prawidłowego wykonania wymiany świetlików jest wiele czynników które przesądzą o tym czy inwestycja była trafna i przyniesie wymierne efekty, czy też okaże się finansową oraz techniczną porażką.

fot. Etapy wymiany świetlików - na pierwszym planie widoczne nowoczesne świetliki poliwęglanowe, w tle stare świetliki stalowe

Podstawowymi czynnikami które o tym będą decydowały są między innymi:

1. Najważniejszym czynnikiem jest określenie czy świetliki dachowe można zdemontować i czy nie stanowią one powiązania z elementami konstrukcji nośnej dachu oraz innych elementów konstrukcyjnych. Jeżeli można zdemontować to trzeba wiedzieć w jakim zakresie i czy do wymiany lub demontażu nie będzie wymagana konsultacja z uprawnionym konstruktorem, oraz czy zmiana świetlika nie będzie wymagała konieczności uzyskania zgody lub pozwolenia w odpowiednim urzędzie.
2. Przed przystąpieniem do wymiany należy uwzględnić późniejszą ewentualną termomodernizację dachu, oraz prawdopodobną wymianę lub remont pokrycia dachowego jeżeli mają nastąpić to powinno się to przewidzieć i wykonać odpowiednią podstawę świetlika jak oraz obróbki blacharskie. Brak takiej zapobiegliwości może spowodować że nie da się docieplić dachu w przyszłości lub prace takie będą bardzo pracochłonne a co za tym idzie także bardzo kosztowne.
3. Czy stara podstawa pod świetlik powinna być zachowana czy też zdemontowana? Jeżeli tak to w jakim zakresie możemy to zrobić decyduje stan jej zachowania. Podstawy świetlików odlewane z betonu zazwyczaj zachowane są w dobrym stanie – często połączone są z elementami konstrukcyjnymi dachu tworząc stabilny powiązany z dachem postument. Jeżeli tak jest to warto je zachować docieplając i zakładając nowe obróbki blacharskie. Podobnie warto postąpić przy podstawach wykonanych z kształtowników stalowych. Jeżeli podstawa świetlika jest murowana z cegieł lub betonu komórkowego i niezbyt trwale związana jest z dachem to lepiej ją rozebrać i wykonać nową tym razem już docieploną. W razie wątpliwości lepiej przesłać nam dobrej jakości zdjęcia przedstawiające jej rzeczywisty stan.
4. Z czego wykonać obróbki blacharskie podstawy świetlika - najlepszym materiałem jest blacha tytanowo-cynkowa ponieważ gwarantuje najdłuższą żywotność.
5. Jaki kształt świetlika dachowego jest najlepszy. Bez wątpienia kształt łukowy – ponieważ do jego wykonania zużyjemy najmniej materiałów, ponadto kształt łukowy z racji tego że jest samonośny w większości przypadków nie wymaga stosowania grubościennych profili zamkniętych. To także ma wpływ na obniżenie ceny przy świetliku łukowym przy którym także nie musimy wykonywać kosztownej i pracochłonnej zarazem kalenicy. Świetliki dachowe łukowe stosujemy w praktyce od rozpiętości świetlika 170cm, maksymalna rozpiętość świetlików wynika w zasadzie z dostępnych długości płyt poliwęglanowych.
6. Jaki poliwęglan do świetlików – jakiej grubości, jakiej barwy, a także czy lepszy jest poliwęglan lity czy też komorowy? Bezdyskusyjnie najlepszy jest poliwęglan komorowy bo jest znacznie cieplejszy od litego, ponadto jest znacznie tańszy. Wiadomo też że im będzie grubszy i będzie miał więcej komór tym będzie cieplejszy. Należy jednak pamiętać że im będzie grubszy tym na większej rozpiętości go będziemy chcieli musieli go rozpiąć, w przeciwnym przypadku jeżeli nie dostosujemy odpowiedniej strzałki ugięcia to będzie nam pękał.
7. Jakich profili użyć do wykonania świetlików? Zdecydowanie profile aluminiowe profile do poliwęglanu, ponieważ są niezwykle trwałe, nie ma konieczności ich okresowego zabezpieczania przed korozją, ponadto są lekkie i łatwo można je poddawać obróbce gięcia w łuk.
8. Czy można w miejsce szkła w starych świetlikach włożyć po prostu poliwęglan na silikonie? Zdecydowanie odradzamy to rozwiązanie!!! Poliwęglan posiada wielokrotnie większą rozszerzalność liniową niż szkło i stal, w praktyce należy się będzie trzeba liczyć z tym że płyty na skutek różnicy temperatury będą po prostu wypadały najczęściej razem z zastosowanym silikonem. Działanie takie spowoduje że przecieków zamiast ubyć po prostu przybędzie. Znamy wiele przypadków gdzie zdecydowano się na takie działanie łącznie z piaskowaniem konstrukcji stalowej i późniejszym wielokrotnym malowaniem. Efekt jak zawsze pozostał mizerny, zaś tytułem poniesionych kosztów można było wymienić po prostu większą część świetlików na nowe. Pierwsze problemy ze szczelnością takich rozwiązań zaczynają się zazwyczaj po pierwszej zimie, narastając z każdą zmianą temperatur. Zwolennicy takich rozwiązań średnio po 3 -4 latach po ochłonięciu z poniesionych kosztów decydują się na całkowitą wymianę świetlików.
9. Jakiej żywotności świetlików powinniśmy się spodziewać przy zastosowaniu świetlików łukowych z poliwęglanu na konstrukcji aluminiowej?

Na podstawie analiz świetlików wykonywanych przez nas możemy zaobserwować że średnia żywotność świetlików oscyluje w granicach 17 do 20 lat i należy do jednych z najwyższych w Europie, (oczywiście terminy te nie mogą być w żadnym przypadku roszczeniem gwarancyjnym). Po wspomnianym terminie w większości przypadków wystarczy wymienić poliwęglan, uszczelki EPDM oraz śruby. Po tym terminie świetliki powinny bezawaryjnie pracować następne 17 do 20 lat. Po tym terminie można się spodziewać podobnych terminów. Warunkiem tak rewelacyjnych wyników będzie sposób wykonania świetlika, regularne przeglądy oraz brak silnego gradobicia, z tego ten ostatni czynnik należy traktować jako zdarzenie losowe.

Otrzymujemy wiele zleceń na wymianę świetlików które zostały wykonane nierzadko 5 a w niektórych przypadkach nawet 2 lata wcześniej i nie są to przypadki odosobnione. Sposób wykonania świetlików nie daje w tych przypadkach szansy na ich naprawę czy też ponowne wykorzystanie niektórych elementów, liczyć się trzeba z ich całkowitym demontażem i utylizacją i wykonanie świetlików od podstaw.